مقدمه
با توجه به ضرورت «کارشناسی دینی و اجتهاد علمی» در عرصه مقتل، مرثیه و مدح اهل بیت علیهم السلام، و اهمیت پژوهش و تحقیق نظام مند و نیز ضرورت بهره مندی از میراث علمی حوزه و توان علمی علماء، اساتید و صاحبنظران حوزوی در« بسط دامنه تفقه و اجتهاد در این عرصه»، طرح مدیریت فرایند پژوهشی با هدف «برنامه ریزی پژوهشی، هماهنگی پژوهشها و اجرای پژوهشهای لازم» در سطح حوزه های علمیه، تهیه گردیده است. امید است اجرای این طرح قدمی مفید و مؤثر و مقدمه ای در تحقق طرح «پژوهشکده عاشورا» واقع گردد.
ضرورت طرح
1- نواقص و خلاءهای بسیار در محتوا و موضوعات پژوهشی مورد نظر و نبودن متصدی فعال در این عرصه،
2- مغفول ماندن موضوعات مهم پژوهشی و عدم توجه به تولید محتوای مناسب در بسیاری از عرصه های مرتبط ،
3- مغفول ماندن روش مطلوب و مناسب مطالعات و پژوهش در این عرصه (بی توجهی به رویکرد اجتهادی و کارشناسی در بسط این دانش)،
4- خلاء نظام موضوعات پژوهشی و نقشه جامع پژوهش و نظام هماهنگ تحقیق و پژوهش در موضوعات مورد نظر،
5- پراکندگی و نازل بودن سطح کیفی و کمی بسیاری از پژوهشهای گذشته و در حال انجام،
اهداف طرح
1- ایجاد یک شبکه فعال ارتباطی میان پژوهشگران و صاحبنظران فعال در این عرصه و بهره برداری از توان علمی ایشان،
2- رصد و اطلاع رسانی پژوهشهای گذشته، پژوهشهای در حال انجام و پژوهشهای آینده در موضوعات مورد نظر،
3- ایجاد زمینه هماهنگی، انسجام و ارتقاء کیفی و کمی سطح پژوهشها و تحقیقات مورد نظر،
4- ارائه نقشه جامع پژوهشی و نظام موضوعات تحقیق و پژوهش و الگوی روشی مناسب در این عرصه،
5- انجام پژوهشهای بنیادین (اجتهادی)، راهبردی(کارشناسی) و کاربردی(موضوعات خرد و مبتلابه) با استفاده از ظرفیتهای موجود،
توضیح طرح
الف) توضیح واژه «مدیریت» و «فرایند پژوهشی»
1- مدیریت :
سه وظیفه مدیر عبارت است از :
- برنامه ریزی،
- هماهنگی،
- اجراء؛
در واقع مدیریت، مجموعه ای پیوسته از اقدامات در راستای «برنامه ریزی فعالیتها»، «هماهنگی ظرفیتها» و «اجرای برنامه ها» است که به تحقق اهداف می انجامد. اصلی ترین رکن مدیریت، «برنامه ریزی» است، برنامه ریزی عبارت است از :
- تبیین وضعیت موجود،
- ترسیم وضعیت مطلوب،
- تنظیم نقشه راه (رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب)،
در نسبت «برنامه ریزی» با «موضوعات پژوهشی» مورد نظر، این سه مرحله اینگونه مد نظر قرار می گیرد :
- تبیین وضعیت موجود پژوهشهای انجام شده (تهیه بانک اطلاعات پژوهشهای موجود و میراث علمی حوزه)،
- ترسیم وضعیت مطلوب پژوهشها (تهیه نقشه جامع پژوهشی و نظام موضوعات مورد نظر)،
- تنظیم نقشه راه پژوهشی (بررسی چگونگی ارتقاء سطح علمی و کم و کیف تحقیقات و پژوهشها تا رفع خلاء ها و نواقص، رشد و توسعه علمی و تولید دانش مورد نیاز)
2- فرایند پژوهشی :
هر گاه پژوهشها و تحقیقات انجام شده در یک برهه زمانی بلند مدت ، بصورت سلسله وار و مرتبط با هم دیده شوند، با توجه به ارتباط آنها و بهره برداری پژوهشهای جدید از دستاوردهای پژوهشهای قدیم، و نیز با توجه به ضرورت هماهنگی پژوهشهای در حال انجام و همچنین ضرورت رشد و ارتقاء سطح پژوهشها و دستاوردها و نوآوریهای علمی، می توان این تحقیقات و پژوهشهای متکثر را بصورت یک سیر علمی تصور نمود و با عنوان یک فرایند علمی و پژوهشی مورد مطالعه و بررسی قرار داد. در واقع ضرورت پژوهش در نظام موضوعات مورد نظر اقتضا می نماید که با توجه به سیر تاریخی پژوهش های انجام شده و نیز پژوهشهای در حال انجام، یک فرایند پژوهشی بلند مدت را در نظر گرفت و اجزای این فرایند را بصورت هماهنگ و منسجم، سازماندهی نمود و در جهت رشد و ارتقاء این فرایند بصورت جامع و همه جانبه، برنامه ریزی نمود.
ب) مراحل و اقدامات لازم
1- تشکیل هیئت علمی و گروههای پژوهشی،
2- تشکیل دبیرخانه طرح جهت پشتیبانی علمی و خدماتی تحقیقات و پژوهشها،
3- تبیین نظام موضوعات پژوهشی و نقشه جامعه پژوهش با استفاده از ظرفیت نخبگانی حوزه و توان علمی صاحبنظران،
4- تشکیل بانک اطلاعات جامع در موضوع مورد نظر شامل اشخاص، مراکز، آثار و فعالیتهای علمی و پژوهشی مرتبط با موضوع،
5- ایجاد شبکه ارتباطی : هماهنگی با دیگر مراکز علمی، پژوهشگران، صاحبنظران در این عرصه از طریق گفتگو ، تبادل نظر و مباحثات لازم جهت ایجاد بستر همکاری، مشارکت و تعامل علمی،
6- سلسله نشست های علمی و جلسات نقد و نظر با حضور اندیشمندان و صاحبنظران این عرصه،
7- اطلاع رسانی و انتشار محصولات و دست آوردهای پژوهشی،
ج) خروجی طرح
در پایان سال اول دستاوردها و خروجی طرح عبارت است از :
1- یک هیئت علمی و سه گروه پژوهشی شامل 15 پژوهشگر فعال با یکسال سابقه پژوهشی در این طرح،
2- نقشه جامع پژوهشی و نظام موضوعات تحقیق و پژوهش در عرصه مقتل و مرثیه،
3- بانک اطلاعات مقتل و مرثیه شامل 500 عنوان از اشخاص، مراکز، آثار و کتب و ... در این موضوع،
4- مباحث علمی حاصل از برگزاری ده نشست علمی و تخصصی با حضور اندیشمندان و صاحبنظران در این موضوع،
5- تعداد 9 پژوهش بنیادی (اجتهادی)، راهبردی و کاربردی در موضوع مقتل و مرثیه،
6- پایگاه الکترونیکی در فضای مجازی شامل دو بخش :
- شبکه ارتباطی بین مراکز و شخصیتهای فعال در عرصه مقتل و مرثیه در فضای مجازی به منظور هماهنگی بین پژوهشها و تعامل پژوهشگران،
- اطلاع رسانی آخرین دستاوردهای علمی و محصولات و آثار مرتبط با موضوع،
7- هماهنگی و انسجام نسبی از لحاظ کمی و کیفی میان مهمترین پژوهشهای موجود در سطح کشور،
د) چشم انداز طرح
با توجه به ضرورت تشکیل مرکزی به عنوان کانون علمی و تخصصی در موضوع مقتل و مدح و مرثیه ، و ارائه طرحی تحت عنوان «پژوهشکده عاشورا» به نظر می رسد، اجرای طرح موجود قدم مبارک و مقدمه ای لازم برای تشکیل پژوهشکده مورد نظر و جلب مشارکت و همکاری دیگر اشخاص و بزرگان و صاحبنظران در تحقق این مهم می باشد. ضمن آنکه برخی پژوهشهای راهبردی و کاربردی در این طرح، از ملزومات تشکیل پژوهشکده عاشورا می باشد و نیز شبکه ارتباطی و پایگاه اطلاع رسانی در این طرح، زمینه مشارکت و تعامل دیگر مراکز و شخصیتها را در شکل گیری پژوهشکده فراهم می سازد. به نظر می رسد بعد از گذشت یکسال از اجرای این طرح بتوان قدمهای جدی در تشکیل پژوهشکده برداشت هرچند این فرصت یکساله زمان خوبی برای پیگیریهای حقوقی و قانونی آن می باشد.
ج) بودجه
|
موضوع |
شرح |
بودجه به ریال |
|
هیئت علمی |
نیروی انسانی : 5 نفر × 12ماه × 30 ساعت × 100.000 ریال هزینه سرمایه ای و مصرفی : 20.000.000 ریال |
|
|
گروههای پژوهشی |
نیروی انسانی : 3 گروه (سال اول) × 3نفر × 60 ساعت × 12ماه × 80.000 ریال هزینه سرمایه ای : رایانه 60.000.000 ریال هزینه مصرفی : لوازم التحریر، پذیرایی 10.000.000 ریال |
|
|
شبکه ارتباطی |
نیروی انسانی : 400 نفرساعت × 70.000 ریال هزینه سرمایه ای : رایانه 20.000.000 ریال |
|
|
اطلاع رسانی |
نیروی انسانی : 400 نفرساعت × 70.000 ریال هزینه سرمایه ای : رایانه 20.000.000 ریال |
|
|
سلسله نشست علمی |
نیروی انسانی : 10 نشست × 10.000.000 ریال هزینه سرمایه ای : ضبط صوت 5.000.000 ریال هزینه مصرفی : ضبط تصویری 5.000.000 ریال + پیاده سازی ، ایاب و ذهاب و پذیرایی 5.000.000 ریال |
|
|
بانک اطلاعات |
نیروی انسانی : 10 موضوع × 100نفرساعت × 100.000 ریال هزینه سرمایه ای : نرم افزار 50.000.000 ریال |
|
|
دبیرخانه (پشتیبانی تحقیقات) |
نیروی انسانی : 400 نفرساعت × 70.000 ریال هزینه مصرفی : 10.000.000 ریال |
|
|
تجهیزات |
میزو صندلی، رایانه و تجهیزات جانبی، فایل و تلفن |
|
|
کل هزینه ها |
||
