دوره آموزشی مبلغیاران دانشگاه (طرح شهید ضابط)

در ایام همکاری با معاونت تبلیغ نهاد رهبری در دانشگاه، طرح آموزش مبلغیاران شهید ضابط تهیه و اجراء گردید، طرح حاضر پیرامون آموزش طلاب فارغ التحصیل دانشگاه و آماده‌سازی آنان برای حضور فرهنگی ـ تبلیغی مؤثر در مراکز دانشگاهی است که به پاسداشت اخلاص مبلغ توانا مرحوم ضابط (ره) به نام آن عزیز مزین گردیده است...   طرح و برنامه آموزشی دوره تکمیلی طرح ضابط نیز در ادامه آمده است.

حوزه علمیه بی‌شک در قبال تربیت دینی، اخلاقی، معنوی و انقلابی نسل جوان کشور برای بنای تمدن بزرگ اسلامی مسئولیتی خطیر بر دوش دارد. فضای پرشور دانشگاه که محیط زیست جوانان فرهیخته این مرز و بوم در بهترین ایام عمر آنان است به عنوان یک پایگاه فرهنگی معتبر و بلند مرتبه از حساس‌ترین مراکز حضور روحانیت برای انجام این رسالت خطیر به شمار می‌رود. بدون تردید برای این حضور حساس و پرمسئولیت، گذران دوره‌های مقدماتی و کسب آمادگی‌های لازم ضروری است. تاکنون حضور روحانیت در دانشگاه ـ که همواره قرین برکات و منشأ آثار فراوانی بوده است ـ‌ کاملا وابسته به آمادگی‌های شخصی افراد بوده و قالب آموزشی رسمی یا صورت نهادینه و برنامه‌ریزی شده‌ای نداشته است. نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها که متولی فرهنگ دینی در دانشگاه و زمینه‌ساز حضور مؤثر شخصیت‌های روحانی در مراکز دانشگاهی است، وظیفه دارد نسبت به ایجاد آمادگی‌های مقدماتی و نیز احراز شرایط لازم در مبلغان، مربیان، مسئولان دفاتر نهاد و دیگر افراد مرتبط، تلاش شایسته‌ای داشته باشد و بستر رشد روزافزون و دانش‌افزایی و مهارت‌آموزی آنان را فراهم آورد تا نشر آموزه‌های مکتب اهل بیت در سطح گسترده و با ژرفای بیشتری حاصل شود. بدین منظور معاونت آموزش و تبلیغ نهاد برنامه‌های آموزشی متنوعی را در دستور کار خویش قرار داده تا حضور روحانیت در مراکز دانشگاهی مفیدتر و مؤثرتر باشد و از منابع انسانی و فرصت‌های موجود بهره بیشتری گرفته شود.

طرح حاضر پیرامون آموزش طلاب فارغ التحصیل دانشگاه و آماده‌سازی آنان برای حضور فرهنگی ـ تبلیغی مؤثر در مراکز دانشگاهی است که به پاسداشت اخلاص مبلغ توانا مرحوم ضابط (ره) به نام آن عزیز مزین گردیده است.

 

 

مقدمه

حوزه علمیه امروزه شاهد حضور پرشور طلابی است که سابقه تحصیل در دانشگاه را داشته و واجد معلومات و مدارک دانشگاهی (از کاردانی تا دکتری) هستند. این طلاب انگیزه‌مند که با ایثار و فداکاری از نام و آوازه و مدرک و شغل و دنیا گذشته و به هدف سربازی امام عصر (عج) و ایفای رسالت پیامبران به حوزه آمده‌اند ظرفیت بی‌بدیل و نیروی متراکمی را تشکیل می‌دهند که برای ارائه برخی از خدمات فرهنگی و ایفای برخی نقش‌ها و کارکردها، بی‌تردید جایگزینی برای آنان یافت نمی‌شود. توجه به این ظرفیت سرشار و به جریان انداختن این انرژی جوشان از وظایف بزرگ مدیریت‌های حوزوی است. از جمله قابلیت‌های این گروه از طلاب، آمادگی فراوان برای حضور تبلیغی ـ فرهنگی در دانشگاه‌ها است. با توجه به سال‌ها زندگی این طلاب در جو دانشگاه و آشنایی عمیق آنان با فضا و فرهنگ و ادبیات دانشجویی و مقتضیات ویژه آن و نیز رابطه آنان با مبلغان دانشگاه و ملاحظه فعالیت چندین مبلغ در محیط دانشگاه و خوابگاه از منظر یک مخاطب، به نظر می‌رسد زمینه‌های فراوانی برای حضور موفق این دوستان به عنوان چهره‌های تبلیغی در دانشگاه وجود دارد و می‌توان حدس زد که بر اساس محاسبه آماری، احتمال موفقیت این گروه در این مأموریت، از دیگر طلاب بیشتر است.

در روند کنونی اعزام مبلغ به دانشگاه‌ها، تشخیص صلاحیت مبلغ تنها بر اساس یک آزمون، یک مصاحبه و تأییدیه اخلاقی داوطلب صورت می‌گرفته و مبلغ پس از گزینش بدون هیچ آموزش ویژه و هدایت تبلیغی با اتکا به ذوق و خلاقیت و ذکاوت خود و با عبور از تجربه‌های دشوار و خطر خیز به خدمت تبلیغی می‌پرداخته است. این رویه گرچه به برکت اخلاص و تلاش مبلغان تاکنون رهاورد معرفتی و معنوی فراوانی داشته است اما با تدابیر هوشمندانه و برنامه‌های ویژه می‌تواند غنی‌تر گردد و ثمرات بیشتری را به بار آورد.

طرح مرحوم ضابط به هدف آموزش فعال و مؤثر آن نیروهای مستعد برای ایفای رسالت تبلیغی در دانشگاه آماده گشته و امید است به عنایت ویژه پیشوای منتظران امام عصر (عج) به نشر فرهنگ محمدی (ص) در میان جامعه جوان کشور مدد رساند.

هدف طرح

آموزش و تربیت طلاب جوان مستعد در راستای ارتقای کارآمدی و گسترش دامنة تبلیغ در دانشگاهها

محتوای طرح

دورة آموزشی به مدت دوسال ، شامل آموزشهای حضوری ( کارگاه ، کلاس) و غیرحضوری ( متن آزمون) و اعزام تبلیغی ( کارورزی و آزمایشی ) می‌باشد.

 

مراحل طرح

1.      شناسایی و جذب طلاب فارغ‌التحصیل دانشگاه‌ها.

2.      شناسایی و جذب مبلغان توانا و واجد صلاحیت.

3.      گزینش طلاب (تشکیل پرونده، مصاحبه و ...).

4.      سازماندهی (تشکیل گروه‌ها) و توجیه.

5.      برگزاری برنامه‌های آموزشی (کلاس ، کارگاه و آموزش مکاتبه‌ای)

6.      اعزام‌های تبلیغی (به صورت کارورزی، آزمایشی)

7.    تداوم ارتباط با هدف انسجام نیروها و حضور حداکثری گروه‌ها و ارائه  خدمات (خدمات معنوی، رفاهی، اطلاع رسانی و ...)

 

مرحلة اول: شناسایی و جذب طلاب فارغ التحصیل دانشگاه

 

* ملاک‌های شناسایی و جذب طلاب:

- دانش و اطلاعات علمی در موضوعات دینی، اجتماعی، سیاسی و قدرت فهم و تحلیل

- نگرش صحیح نسبت به دین، جامعه، حوزه و روحانیت، ولایت و تبلیغ

- سابقه حضور در فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و تشکل‌های دانشجویی

- تحصیلات حوزوی پایه 7 به بالا

 

مرحلة دوم: شناسایی و جذب مبلغان توانمند نهاد

( مربیان گروهها و مبلغان طرح )

 

 

* ملاک‌های شناسایی و جذب مبلغان:

- سوابق تبلیغی موفق در سطح دانشگاه

- قدرت جذب و تأثیرگذاری و تربیت نیرو، توانایی در مدیریت گروه و فعالیت‌های جمعی

- ابتکار و خلاقیت در انجام وظایف و پیشبرد اهداف

- انگیزه جهت حضور مستمر، پر تلاش و جدی در برنامه ها

 

مرحلة سوم: گزینش مبلغیاران

 

الف) تشکیل پرونده متشکل از مدارک مورد نیاز: عکس، فتوکپی شناسنامه، گواهی یا مدرک تحصیلات دانشگاهی، گواهی یا مدرک تحصیلات حوزوی

ب) مصاحبه

 

مرحلة چهارم: سازمان‌دهی و توجیه

 

1.      گروه‌بندی مبلغیاران در گروههای 5 نفره  همراه یک مربی

2.      ابلاغ آئین‌نامه‌های مورد نیاز گروه‌ها

3.      پی‌گیری حضور گروه‌ها در برنامه

 

مرحلة پنجم : برگزاری برنامه‌های آموزشی (کلاس ، کارگاه و آموزش مکاتبه‌ای)

عنوان	یک ماه	یک سال	تابستان	کل دوره
آموزش حضوری (کارگاه – کلاس)	8ساعت (یک روز)	48ساعت (6روز )	56 ساعت (7روز)	224 ساعت
آموزش غیر حضوری (متن آزمون )	10 ساعت	60 ساعت	130 ساعت	200ساعت
جمع ساعات کل آموزش (کل دوره )	18 ساعت	108ساعت	186 ساعت	424 ساعت

 

* موضوعات آموزشی عبارت است از :

1-    تفسیر و معارف قرآن

2-    عقائد و کلام جدید

3-    مباحث اخلاقی

4-    مباحث تربیتی و مشاوره‌ای

5-    تاریخ معاصر و جریان شناسی سیاسی

6-    آشنایی با دانشگاه و دانشجو

7-    احکام

 

 

مرحلة ششم: اعزام‌های تبلیغی

 

* مراحل اعزام عبارت است از :

1-   اعزام کارورزی :

          در این دورة اعزام ، مبلغ‌یار همراه یک مبلغ در ایام تبلیغ به دانشگاه اعزام و با مشاهده روش‌ها و عملکرد مبلغ مهارت‌های تبلیغ را فراگرفته و با شرایط و ویژگی‌های آن از نزدیک آشنا می‌گردد و آمادگی حضور مستقل در دانشگاه را کسب می‌نماید.  یک مبلغیار در طول دورة آموزشی ، به مدت 40 روز تبلیغی بصورت کارورزی اعزام می‌گردد.

 

2-    اعزام آزمایشی :

. در این مرحله مبلغ‌یاران به خوابگاه‌های کم جمعیت و جدیدالورود و یا اردوهای دانشجویی اعزام و در مقیاس کوچکتری نسبت به محیط آینده حضور خود، به عنوان مبلغ به فعالیت تبلیغی و فرهنگی می‌پردازند. یک مبلغیار در طول دورة آموزشی ، به مدت 40 روز تبلیغی بصورت آزمایشی اعزام می‌گردد.

 

مرحلة هفتم :تداوم ارتباط

 

* اهداف این مرحله :

ü     افزایش انگیزه مبلغ‌یاران برای فعالیت جدی و حضور پر تلاش در برنامه‌ها.

ü     افزایش انس و الفت و هم‌فکری و هم‌گرایی، هم‌دلی و هم‌راهی بین اعضا و مربیان.

ü     افزایش مستمر توانمندی‌های تخصصی.

 

برنامه‌های جانبی در خلال دوره

1)      جلسات درس اخلاق و دیدار با فرزانگان

2)    جلسات هفتگی گروه با مربیان: هر گروه یک جلسه در هفته به گفتگو، و تبادل نظر و تجربه پرداخته و موضوعی خاص را با تشخیص مربی جهت مطالعه و بحث انتخاب می‌نمایند.

3)    جلسات ماهانه مربیان: هر ماه مربیان در جلسه‌ای نسبت به مسائل جاری طرح به تبادل نظر و تصمیم گیری می‌پردازند، مصوبات جلسه با تأیید شورای سیاستگذاری طرح لازم الاجرا خواهد بود.

4)    همایش‌های عمومی مبلغان و مبلغ‌یاران: هر فصل یک همایش با موضوعی خاص، متناسب با شرایط روز و با برنامه‌های متنوع (پخش فیلم، سخنرانی، مسابقه و ...) برگزار خواهد شد. موضوع جلسه، سخنرانان و برنامه‌های همایش توسط شورای سیاستگذاری تعیین می‌گردد.

5)    برنامه‌های تفریحی: اردوهای علمی تفریحی، جلسات جشن و شادی در ایام شادی اهل بیت ^{علیهم السلام}، و... ویژه مبلغان و مبلغ‌یاران به همراه خانواده.

6)      برنامه‌های ورزشی: استخر، سالن فوتبال یا فوتسال و دیگر ورزش‌های لازم و برگزاری مسابقات ورزشی.

7)      دیدار از مراکز، نهادها و شخصیت‌های مربوط.

8)    خدمات اطلاع رسانی از قبیل جلسات خبر، اشتراک نشریات نهاد و دیگر مراکز و نیز کتب و نرم‌افزارهای مناسب، نشریه داخلی جهت اعضای طرح، سایت اینترنتی و ....

دوره تکمیلی طرح ضابط

اهدف کلی	اهداف بخشی		اهداف جزئی
رشد، تکامل و توانمند سازی مبلغیاران موفق دوره اول طرح شهید ضابط	تربیتی	-       تکامل معنوی و تربیت اسلامی	-       رفع مشکلات و معضلات اخلاقی -       ایجاد صفات متعالی و رشد اخلاق و معنویت
		-       رشد باور، انگیزه و روحیه پرتلاش تبلیغی	-       افزایش معرفت و شناخت نسبت به رسالت، اهداف و بایدهای تبلیغ(رشد باور) -       افزایش معرفت و شناخت نسبت به فرصتها، توانمندیها و وظایف مبلغان (رشد انگیزه) -       ایجاد فرصتهای حضور فعال تبلیغی (رشد روحیه پرتلاش تبلیغی)
	آموزشی	-       رشد دانش	-       آموزش علوم اسلامی و آموزه های دینی -       ارتقاء سطح معارف و علوم کاربردی تبلیغ (نظیر روانشناسی مخاطبان، خلاقیت و نوآوری در تبلیغ و...) -       ارتقاء سطح آگاهی نسبت به تحولات و جریانات سیاسی، فرهنگی جامعه و دانشگاه
		-       رشد مهارت	-       ارتقاء سطح مهارتهای فردی تبلیغی (نظیر مشاوره، پاسخ به شبهات، روشهای ارائه مطلب و ...) -       ارتقاء سطح مهارتهای جمعی تبلیغی (مدیریت و برنامه ریزی تبلیغ، فعالیت تشکیلاتی، تعامل جمعی و ...) -       ارتقاء سطح مهارتهای مرتبط با مسئولیت های حوزوی
		-       رشد بصیرت	-       ارتقاء بصیرت سیاسی و انقلابی با محوریت اندیشه های امام و رهبری

تربیت مبلغ یکی از امور مهم و قابل توجه در عرصه تبلیغ است که هر چند مراکز تبلیغی از گذشته ها به آن توجه داشته اند ولیکن مدتی است که مورد عنایت ویژه ای قرار گرفته است از جمله نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها که در این راستا برنامه های گوناگونی را طراحی و اجراء نموده است. یکی از آن برنامه ها «طرح مبلغیاری شهید ضابط» است که دوره مقدمات خود را پشت سرگذاشته و اکنون در شرف اجرای مرحله دوم با عنوان دوره تکمیلی می باشد که طرح حاضر به برنامه ریزی این دوره پرداخته است.

هدف کلی دوره تکمیلی، رشد، تکامل و توانمند سازی مبلغیاران موفق در دوره اول طرح شهید ضابط می باشد که این هدف کلی در دو عرصه تربیت و آموزش به عنوان دو رکن اساسی در پرورش مبلغ، اهداف بخشی را ایجاد می کند. از هریک از اهداف بخشی یک یا چند هدف جزئی نتیجه گرفته می شود. که با در نظر گرفتن نظرخواهی ها و نظر سنجی ها و جمع بندی کارشناسیها تدوین گشته است.

 

سیاستهای طرح

      سیاستها، اصول و قواعدی هستند که در مراحل برنامه ریزی و اجرای طرح در قالب آیین نامه ها و مصوبات اجرائی همواره مورد توجه و عنایت قرار می گیرند.

سیاست کلی طرح عبارت است از «تربیت و آموزش کاربردی و مربی محور در قالب فعالیتهای گروهی» که از جمع بندی نظرات و کارشناسیها بدست آمده است.

سیاست های بخشی :  سیاستهای بخشی، از سیاست کلی طرح منتج شده و در بخشهای مختلف طرح به تفکیک مورد توجه قرار می گیرند.

سیاستهای جزئی : سیاستهای جزئی عناوین بدست آمده جهت بررسی در شورای سیاستگذاری طرح است تا در بررسی های لازم تبدیل به مصوبه لازم الاجراء یا آیین نامه یا برنامه های اجرائی شود.

 

 

سیاست کلی	سیاستهای بخشی		سیاستهای جزئی
تربیت و آموزش کاربردی و مربی محور در قالب فعالیت های گروهی	تربیتی	-    اولویت بخشی به رویکردهای تربیتی	-       سنجش موفقیت ها با معیارهای تربیتی (آیین نامه ارزیابی) -       برنامه های تربیتی در ضمن آموزش (پیوستگی آموزش و پرورش) بصورت کاربردی و عملیاتی -       افزایش ارتباط اساتید اخلاق با مبلغیاران
		-    بکارگیری مربیان فاضل و توانمند	-       ارتباط مستمر، مؤثر و تعامل نزدیک مربی با مبلغیار (تربیت در میدان عمل) -    سنجش و بررسی نیازهای تربیتی و عاطفی مبلغیاران و تدبیر آنها توسط مربی (تقویت رابطه استاد و شاگردی) و نیز ایجاد پیوند عاطفی و ارتباط تربیتی بین مبلغیاران -       مراقبه، محاسبه و نظارت مربی بر رفتارها و عملکرد مبلغیاران (مدیریت رشد مبلغیار)
		-    توجه به راهکارهای تعامل جمعی در تربیت	-       اجرای برنامه ها تربیتی در قالب گروهها با مشارکت و همکاری جمعی مبلغیاران
	آموزشی	-    القاء مهارتها در ضمن برنامه های عملیاتی	-       اجرای برنامه های عملی نیازمند مهارتهای تبلیغی ( مانند تکالیف، تألیف، نمایشگاه، مسابقه و ...)
		-    آموزش بر پایه نیازها و جهت گیریهای تخصصی	-       تعیین موضوعات آموزشی بر اساس نظر و نیازسنجی از مربیان و مبلغیاران -       انعطاف برنامه ها به لحاظ تنوع موضوع و اختیارات مبلغیاران
		-    تغییر استراتژی از آموزش صرف، به سوی پژوهش در میدان تبلیغ	-       اجرای برنامه های پژوهشی و علمی کاربردی در موضوعات آموزشی با رویکرد تبلیغ -       پژوهش در موضوع تبلیغ کاربردی (نیازها و ضرورتهای تبلیغی، روشهای تبلیغی و ...)
		-    توجه به راهکارهای تعامل جمعی در آموزش	-       اجرای برنامه های آموزشی در قالب گروهها با مشارکت و همکاری جمعی مبلغیاران

 

 

 

 

موضوعات کلی تربیتی و آموزشی طرح

موضوعات برنامه های آموزشی و تربیتی از اهداف جزئی منتج شده و بر اساس آن اهداف تبیین گشته است ، هر موضوع در قالب و روشهای مختلف قابل اجراء می باشد، تدوین ویژگیها و جزئیات هر موضوع و تدوین سرفصلها(موضوعات فرعی) و ... در مراحل بعدی برنامه ریزی صورت می گیرد.

 

اهداف جزئی		موضوعات کلی برنامه ها
تربیتی	-       رفع مشکلات و معضلات اخلاقی	-       آسیب شناسی اخلاق مبلغ
	-       ایجاد صفات متعالی و رشد اخلاق و معنویت	-       صفات و ویژگیهای مطلوب مبلغ موفق
	-       افزایش معرفت و شناخت نسبت به رسالت، اهداف و بایدهای تبلیغ(رشد باور)	-       رسالت، اهداف و باید های تبلیغ
	-       افزایش معرفت و شناخت نسبت به فرصتها، توانمندیها و وظایف مبلغان (رشد انگیزه)	-       فرصتها، توانمندیها و وظایف مبلغ
	-       ایجاد فرصتهای حضور فعال تبلیغی (رشد روحیه پرتلاش تبلیغی)	-       تبلیغ فردی و گروهی در دانشگاه
آموزشی	-       آموزش علوم اسلامی و آموزه های دینی	-       علوم اسلامی و معارف دینی
	-       ارتقاء سطح معارف و علوم کاربردی تبلیغ (نظیر روانشناسی مخاطبان، خلاقیت و نوآوری در تبلیغ و...)	-       علوم کاربردی تبلیغ
	-       ارتقاء سطح آگاهی نسبت به تحولات و جریانات سیاسی، فرهنگی جامعه و دانشگاه	-       اطلاعات سیاسی و فرهنگی
	-       ارتقاء سطح مهارتهای فردی تبلیغی (نظیر مشاوره، پاسخ به شبهات و ...)	-       مهارتهای فردی مبلغ
	-       ارتقاء سطح مهارتهای جمعی تبلیغی (مدیریت و برنامه ریزی تبلیغ، تعامل جمعی و ...)	-       مهارتهای جمعی مبلغ
	-       ارتقاء سطح مهارتهای مرتبط با مسئولیت های حوزوی	-       مهارتهای مدیریتی و تخصصی حوزوی
	-       ارتقاء بصیرت سیاسی و انقلابی با محوریت اندیشه های امام و رهبری	-       اندیشه های سیاسی امام و رهبری

 

قالبهای اجرایی طرح (قالبهای پرداختن به موضوعات در برنامه ها)

هر یک از موضوعات تعیین شده در یک یا چند قالب متنوع قابلیت اجراء دارند، این قالبها عبارتند از  :

o       کارگاه علمی (به معنای واقعی)                                                              

o       همایش علمی:

§        برگزاری همایش

§        مشارکت در برگزاری همایش

§        شرکت در همایش های بیرونی

موضوع کلی برنامه ها		موضوعات فرعی	قالبهای کلی برنامه ها
تربیتی	آسیب شناسی اخلاق مبلغ
	صفات و ویژگیهای مطلوب مبلغ موفق
	رسالت، اهداف و باید های تبلیغ
	فرصتها، توانمندیها و وظایف مبلغ
	تبلیغ فردی و گروهی در دانشگاه
آموزشی	علوم اسلامی و معارف دینی
	علوم کاربردی تبلیغ
	اطلاعات سیاسی و فرهنگی
	مهارتهای فردی مبلغ
	مهارتهای جمعی مبلغ
	مهارتهای مدیریتی و تخصصی حوزوی
	اندیشه های سیاسی امام و رهبری

ویژگی‌های مخاطبان و تعهدات

1.   شرکت موفق در دوره اول ضابط

تذکر: موفقیت در دوره اول با نظر به امتیازات جدول ارزیابی، ارزیابی و تایید مربی و تایید نهایی شورای سیاست‌گذاری احراز می‌گردد.

2.   تعهد به 200 روز تبلیغ از سوی اداره اعزام پس از پایان دوره تکمیلی

این تعهد غیر از تعهدی است که در دوره اول داده شده است.

3.   تعهد به شرکت منظم در برنامه‌های دوره تکمیلی و پایبندی به قوانین و آیین نامه ها

ویژگی‌های مربیان و تعهدات

-       برخوردار از روحیه تربیتی و طلبه‌پروری

-       اهتمام به ارتباط مستمر و موثر تربیتی با طلاب

-       تعهد به اختصاص وقت کافی برای اجرای کامل مسوولیت‌های مربی طرح

زمان بندی و مراحل اجرا

مراحل و زمانبندی در برنامه ریزیهای بعدی صورت می گیرد.