طرحنامه تشکیل مرکز علمی بهره برداری تولیدات آموزشی
در دوران کوتاه همکاری با سازمان سمت، پس از بررسی و آسیب شناسی شرایط آن مجموعه، ایده تشکیل چنین مرکزی به ریاست این مرکز ارائه شد.
رسالت اصلی :
تبدیل میراث علمی و فرصتهای پژوهشی موجود (در راستای تولید علم دینی)، به محصولات آموزشی از طریق
هماهنگی و تعامل سازنده با ساختارها و جریانات علمی متصدی تولید و تدوین علوم انسانی اسلامی،
سیاستها :
- رویکرد مطالبه تحول، رشد و تکامل و توسعه در هماهنگی و تعامل سازنده با ساختارها و محتوای علمی موجود،
- استفاده از ظرفیتهای موجود در جهت تولید علم مانند فرصت پایان نامه های حوزوی و دانشگاهی، پژوهشهای در حال انجام، موضوعات درسی و ...
- بهره برداری از اقدامات دیگر مراکز و تولیدات علمی آنها،
ضرورت :
- خلاء ساختار و سیستم جامع و کامل به منظور بهره برداری آموزشی از محتواهای علمی موجود،
- خلاء وجود مرکزی به منظور هماهنگی و تعامل سازنده با ساختارها و جریانات متصدی تولید علم دینی،
- خلاء ملزومات مورد نیاز در جهت هماهنگی و تعامل سازنده با ساختارها و جریانات علمی در حوزه علوم انسانی ، شامل :
o خلاء اطلاعات متمرکز در عرصه تولید علوم انسانی،
o خلاء بررسی و تحلیل اطلاعات،
o خلاء برنامه ریزی کلان و خرد،
وظیفه اصلی : (توصیف، تحلیل، توصیه)
- تشکیل بانکهای اطلاعاتی :
تهیه و تولید اطلاعات لازم در عرصه علوم انسانی ، از جریانهای علمی موجود ، شامل :
o سرمایه های علمی بالفعل و بالقوه (فرصتهای موجود)
o شخصیتها
o مراکز
o آثار و محصولات (مکتوب، رسانه ای و ...)
o برنامه ها (اهداف و چشم اندازها، فعالیتها و عملکرد) ، اقدامات موجود و در حال انجام
- تحلیل اطلاعات :
اطلاعات خام، نیاز به طی مراحلی و فرایندی دارند تا قابلیت استفاده و مصرف در تصمیم سازیها پیدا نمایند، این فرایند از طریق تحلیل و بررسی اطلاعات (جمع بندی و نتیجه گیری) محقق می گردد.
- برنامه ریزی :
اساساً هدف و مقصود از برنامه ریزی، رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب است، در فرایند برنامه ریزی ، ( در عرصه علوم انسانی) :
- اولاً با استفاده از بانکهای اطلاعاتی و فرایند تحلیل و بررسی، وضعیت موجود تبیین می گردد،
- ثانیاً با استناد به منابع مورد نیاز (بیانات رهبری و بزرگان، اسناد راهبردی ملی و ...) وضعیت مطلوب (اهداف و چشم انداز) ترسیم می گردد،
- ثالثاً با استفاده از نظر کارشناسان ومتخصصان و صاحبنظران و نیز با بهره گیری از اصول و روشهای برنامه ریزی، مسیر رسیدن از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب (نقشه راه) تهیه می گردد.
آثار برنامه ریزی :
- ایجاد طبقه بندی و تولید ساختارهای علمی مورد نیاز جهت تولید علوم انسانی و تعیین دقیق خلاء ها و نیازمندیها،
- تعیین چشم انداز و نقشه راه در تولید علوم اسلامی و هماهنگی میان اجزاء (مؤسسات و مراکز)
- تهیه نقشه و پازل کاربردی شامل نقش و جایگاه و وظایف و برنامه و محصول ساختارها و جریانات علمی ،
- ایجاد بستر مورد نیاز جهت کنترل و نظارت و ارزیابی،
برنامه ریزی راهبردی و کاربردی و تلاش در جهت هماهنگی و تعامل سازنده با جریانات علمی
نقشه راه در قالب برنامه های راهبردی و کاربردی
نقشه راه، مسیر رسیدن به اهداف و چشم اندازهای مورد نظری است که در عرصه علوم انسانی اسلامی تعریف شده اند، در واقع بایسته هایی که متوجه برنامه و فعالیت های علمی حوزه و نهادهای حوزوی و مراکز علمی و پژوهشی است به عنوان محصول ارزشمند برنامه ریزی، در قالب برنامه (راهبردی و کاربردی)، قابلیت ابلاغ و پیگیری خواهد داشت. این پیگیری با عنوان «هماهنگی و تعامل سازنده» به هماهنگی فعالیتها و سازماندهی مجریان آن مطابق با نقشه راه می انجامد.
هماهنگی و تعامل سازنده با جریانات علمی
به عبارت دیگر از آنجا که در نقشه راه، جایگاه و نقش هر فعالیت مؤثر، مشخص شده و ارتباط بین آن فعالیتها در فرآیندی تأثیر گذار و نتیجه بخش لحاظ می گردد (پازلی از اقدامات لازم در زمانبندی مناسب تهیه می گردد که قطعات آن باید مطابق با نقشه راه چیده شوند) از اینرو لازم است به هماهنگی فعالیتها و سازماندهی آنها در قالب ساختارهای موجود یا جدید پرداخته شود. در واقع در مرحله آخر برنامه ریزی و در قالب نقشه راه، جایگاه و نقش هر بخش مؤثری از حوزه و مراکز علمی تعریف شده و با لحاظ چرخه فعالیت و ارتباط و تعامل بین آنها در زمانبندی مناسب، برنامه های راهبردی و کاربردی آنها (در جهت رسیدن به اهداف و چشم انداز) مشخص و ارائه می گردد که این برنامه قابلیت پیگیری (هماهنگی و تعامل سازنده) خواهد داشت. برخی اقدامات پیشنهادی در راستای هماهنگی و سازماندهی عبارتند از :
- برگزاری همایشها و جلسات هم اندیشی علوم انسانی،
با هدف هماهنگی جریانات علمی در زمینه علوم انسانی، با تشکیل جلسات هم اندیشی و کرسیهای آزاد اندیشی از طریق شناسایی و دعوت از شخصیتها و مراکز مؤثر، می توان قدمهای مؤثری را در هماهنگی این جریانات برداشت.
- بهره برداری از رسانه های علمی و اطلاع رسانی
با در اختیار داشتن اطلاعات و تحلیل و برنامه کافی در زمینه علوم انسانی، می توان در قالب نشریه یا پایگاه اینترنتی، به تبیین وضعیت موجود و مطلوب و نقد و ارزیابی جریانات علمی و حتی انتشار محصولات علمی اقدام نمود.
- اقدام به ایجاد ساختارها و مباحث علمی جدید
در مرحله هماهنگی و تعامل، می توان بر خلاء ها و نواقص تکیه و پافشاری نمود و با استفاده از ظرفیتهای بالقوه و فرصتهای موجود و بهره برداری از توان شخصیتها و مراکز علمی، مثلاً در جهت ایجاد ساختارهای جدید علمی و مباحث جدید کوشید. دعوت از اساتید و ارائه درس گفتارهای تخصصی علوم انسانی، انجام پژوهشهای علمی در مباحث جدید و ... نمونه ای از اقدامات است.
