🔹در بازی مار و پله، گاهی فرصتهایی پیش می آید که بتوانیم از پله های صعود، چندین مرحله ارتقاء پیدا کنیم و یا اگر گرفتار نیش مار شویم، چندین مرحله سقوط کنیم، در زندگی ما نیز فرصتهایی است که اگر قدر بدانیم مراتب و درجاتی ارتقاء پیدا خواهیم کرد، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: اِنَّ لِرَبِّکُمْ فِی أَیّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحاتٌ أَلا فَتَعَرّضُوا لَها؛ همانا در طول عمر شما، نسیم های الهی وزیدن می گیرد، پس بیدار باشید و خود را در معرض این نسیم ها قرار دهید. یکی از مصادیق این نفحات، زمانهای خاص یا ایام الله است که خداوند متعال به حضرت موسى علیه السلام فرمود: وَذَکِّرْهُمْ بِاَیامِ اللَّهِ؛ این ایام و اماکن، دریچه فضل و رحمت و لطف خداوند به بندگان هستند.
🔹این ایام و مکانها بخاطر نسبت خاصی که با خدا و امامان معصوم علیهم السلام پیدا می کنند، شرافت و منزلت خاصی میابند، در واقع تناسبات ولایت به آنها ارزش و مقام میدهد، مثلاً کعبه بخاطر انتسابش به خدای متعال، بیت الله و صاحبت شرافت میشود بطوریکه مطابق با روایات فقط با نگاه به آن سیئات انسان محو و برای او حسنات نوشته میشود.
🔹به عبارت دیگر خداوند در زمانها و مکانهای خاصی، فیلترهای گوناگونی برای تصفیه انسان قرار داده است که هرکدام خاصیت خود را دارند و ممکن است برخی آنها اگر درک نشوند هیچگاه قابل جبران نباشد، فیلتر رمضان قابل جبران است که اگر درک نشود فرموده اند در عرفه قابل جبران است. در روایت آمده که اگر کسی در ماه رمضان آمرزیده نشد، باید منتظر روز عرفه باشد. و فیلتر عرفه اگر درک نشود شاید قابل جبران نباشد چنانکه پیامبر ص فرمود : «در میان گناهان، گناهانی است که جز در عرفات بخشیده نمی‌شود». و نیز فرمود : «خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان خود را از آتش جهنم آزاد نمی‌کند».
🔹درک عرفه، بهره مندی از فضل و رحمت و لطف خداوند است، روایت شده که حضرت زین العابدین علیه السلام در روز عرفه صداى فقیرى را شنید که از مردم کمک مىخواست . حضرت فرمود: واى بر تو! آیا دست نیاز به سوى غیر خدا دراز مىکنى؛ در حالى که امید مىرود در این روز بچه هایى که در شکم مادر هستند، مورد فضل و لطف الهى قرار گیرند و سعادتمند گردند.
🔹بنابر روایات، بابی که از امام حسین(ع) در عرفه گشوده میشود، مهم تر از بابی است که در عرفات گشوده میشود :
امام صادق (ع) فرمودند: کسی که در روز عرفه قبر حضرت حسین بن علی (ع) را زیارت کند خداوند متعال ثواب هزار هزار (یک میلیون) حج که با حضرت قائم عج‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف بجای آورند را برای وی منظور می‌فرماید و اجر هزار هزار عمره که با حضرت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌واله انجام گیرد را به وی داده...
🔹شب عرفه نیز شب دعا و عبادت است چنانکه فرموده اند : «رُوی إنّ لیلة عرفة یستجاب فیها ما دعا من خیر و للعامل فیها بطاعة الله تعالى أجر سبعین و مائة سنة».
🔹عرفه به سفارش روایات و بزرگان روز دعاست، دعا مقدمه هر حرکت و هر فیض و نعمتی است ... ، بزرگترین دعا صلوات است و بهترین دعا، دعا برای امام زمان عج است.
🔹خداوند زمان و مکانهایی را برای سرعت بخشیدن به تکامل انسانها خلق کرد و از آنها برای لطف و کرم و عفوش، «دعا» خواست اما او را رها نکرد و اینکه چگونه دعا کند و چه بگوید را نیز به او آموخت، دعای عرفه سیدالشهداء و دعای عرفه امام سجاد علیهم السلام از این نمونه هاست که سرشار از دقایق و حقایق است... به قول بزرگان هر جمله ای از آن نور است و بر دل اهل معرفت می نشیند و به ظرفیت وجودی خودشان درک می کنند و لذت می برند و اوج میگیرند. معارفی همچون شناخت خدا و صفات الهی، خودشناسی، هستی شناسی(شناخت جهان)، شناخت آخرت، شناخت پیامبران، خودسازی با صفات الهی، پرورش نفس با کمالات الهی، توبه و بازگشت به خدای مهربان، دور کردن صفات نکوهیده از خود با تسبیح پروردگار، فراگیری راه تعلیم و تربیت از خدا، شناخت و درخواست بهترین مسئلت ها، تبدیل خود پرستی نفس به خدا پرستی، تبدیل خود برتر بینی نفس به تواضع و فروتنی، تبدیل خودخواهی نفس به ایثار و غیر خواهی و ...
